การกลับใจสามครั้งที่ทุกคนต้องการ

¹⁸ข้าแต่พระยาห์เวห์ ขอทรงระลึกถึงข้อนี้ว่า ศัตรูได้เยาะเย้ยพระองค์
 และชนชาติโง่เขลาได้กล่าวหยาบช้าต่อพระนามของพระองค์
¹⁹ขออย่าทรงมอบชีวิตนกเขาของพระองค์ชีวิตนกเขาของพระองค์
 ขออย่าทรงลืมชีวิตคนยากจนของพระองค์เป็นนิตย์
²⁰ขอทรงพิเคราะห์ดูพันธสัญญาของพระองค์
 เพราะสถานที่มืดของแผ่นดินเต็มไปด้วยที่อาศัยของความทารุณ
²¹ขออย่าให้ผู้ที่ถูกเหยียบย่ำขายหน้า
 ขอให้คนยากจนและคนขัดสนสรรเสริญพระนามของพระองค์
²²ข้าแต่พระเจ้า ขอทรงลุกขึ้นสู้คดีของพระองค์
 ขอทรงระลึกว่าคนโง่เขลาเยาะเย้ยพระองค์อยู่เสมอ
²³ขออย่าทรงลืมเสียงคู่อริของพระองค์
 เสียงอึงคะนึงของบรรดาผู้ที่ลุกขึ้นสู้พระองค์ ซึ่งขึ้นไปอยู่เสมอ

 ¹⁹เมื่อเฮโรดทรงหาตัวเปโตรไม่พบ จึงทรงไต่สวนพวกทหารยาม และมีรับสั่งให้ประหาร แล้วท่านก็ออกจากแคว้นยูเดียไปพักอยู่ที่เมืองซีซารียา

มรณกรรมของเฮโรด

 ²⁰เฮโรดนั้นกริ้วชาวเมืองไทระและเมืองไซดอน ชาวเมืองจึงพากันมาหาท่าน หลังจากเอาใจบลัสทัสกรมวังของกษัตริย์แล้ว ก็ขอกลับเป็นไมตรีกันอีก เพราะเมืองของพวกเขาต้องอาศัยอาหารจากแผ่นดินของกษัตริย์ ²¹เมื่อถึงวันนัดหมาย เฮโรดทรงเครื่องกษัตริย์คำราชาศัพท์หมายถึง การแต่งชุดกษัตริย์เสด็จประทับบนบัลลังก์ แล้วทรงกล่าวคำปราศรัยต่อพวกเขา ²²คนทั้งหลายจึงร้องขึ้นว่า “นี่เป็นเสียงของพระไม่ใช่เสียงมนุษย์” ²³ในทันใดนั้น ทูตสวรรค์องค์หนึ่งขององค์พระผู้เป็นเจ้าทำให้ท่านเกิดโรคร้าย เพราะท่านไม่ได้ถวายพระเกียรติแด่พระเจ้า แล้วท่านก็ถูกตัวหนอนกัดกินร่างกายจนสิ้นพระชนม์
 ²⁴แต่พระวจนะของพระเจ้าจำเริญขึ้นและแพร่ขยายออกไป
 ²⁵ส่วนบารนาบัสกับเซาโลนั้น หลังจากทำภารกิจที่ได้รับมอบหมายสำเร็จแล้ว ก็กลับจากกรุงเยรูซาเล็ม พายอห์นที่มีอีกชื่อหนึ่งว่ามาระโกไปด้วย

กิจการ 13

บารนาบัสและเซาโลถูกส่งไปประกาศ

 ¹เวลานั้นคริสตจักรที่อยู่ในเมืองอันทิโอกมีบางคนที่เป็นผู้เผยพระวจนะและอาจารย์ คือบารนาบัส สิเมโอนที่เรียกว่านิเกอร์ ลูสิอัสชาวเมืองไซรีน มานาเอนผู้ได้รับการเลี้ยงดูเติบโตขึ้นด้วยกันกับเฮโรดเจ้าเมือง และเซาโล ²ระหว่างที่เขาทั้งหลายกำลังนมัสการองค์พระผู้เป็นเจ้าและถืออดอาหารอยู่นั้น พระวิญญาณบริสุทธิ์ตรัสสั่งว่า “จงตั้งบารนาบัสกับเซาโลไว้สำหรับงานที่เราเรียกให้พวกเขาทำนั้น” ³หลังจากถืออดอาหารและอธิษฐานแล้ว เขาทั้งหลายวางมือบนตัวบารนาบัสกับเซาโล แล้วส่งท่านทั้งสองไป

อัครทูตประกาศข่าวประเสริฐที่เกาะไซปรัส

 ⁴เมื่อพระวิญญาณบริสุทธิ์ทรงใช้ เพราะฉะนั้นท่านทั้งสองจึงลงไปที่เมืองเซลูเคีย และโดยสารเรือจากที่นั่นไปยังเกาะไซปรัส ⁵เมื่อมาถึงเมืองซาลามิส พวกท่านประกาศพระวจนะของพระเจ้าในธรรมศาลาของพวกยิว ยอห์นก็อยู่ช่วยด้วย ⁶เมื่อเดินไปทั่วเกาะจนมาถึงเมืองปาโฟสแล้ว ก็พบชาวยิวคนหนึ่งซึ่งเป็นนักเล่นคาถาอาคมและเป็นผู้ทำนายเท็จชื่อ บารเยซู ⁷อยู่กับผู้สำเร็จราชการชื่อเสอร์จีอัส เปาลุสภาษากรีกเป็นคำเดียวกับเปาโลซึ่งเป็นคนฉลาดรอบรู้ ท่านเชิญบารนาบัสกับเซาโลมาเพื่อจะฟังพระวจนะของพระเจ้า ⁸แต่เอลีมาสนักเล่นคาถาอาคม (เพราะชื่อของเขามีความหมายอย่างนั้น) ต่อต้านบารนาบัสกับเซาโล พยายามจะไม่ให้ผู้สำเร็จราชการเชื่อ ⁹แต่เซาโลที่มีอีกชื่อว่าเปาโลเต็มเปี่ยมด้วยพระวิญญาณบริสุทธิ์ จ้องดูเอลีมาส ¹⁰แล้วพูดว่า “เจ้าเป็นคนเต็มด้วยอุบายและสิ่งเลวร้ายทุกอย่าง เป็นลูกของมารร้าย เป็นศัตรูต่อบรรดาความชอบธรรม เจ้าจะไม่หยุดความพยายามทำทางตรงของพระเจ้าให้เขวไปหรือ? ¹¹บัดนี้จงฟัง พระหัตถ์ขององค์พระผู้เป็นเจ้าจะลงโทษเจ้า เจ้าจะเป็นคนตาบอดไม่เห็นดวงอาทิตย์ไปชั่วระยะหนึ่ง” ทันใดนั้นความมืดมัวก็เกิดกับเอลีมาส เอลีมาสจึงคลำหาคนให้จูงมือไป ¹²เมื่อผู้สำเร็จราชการเห็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นนั้นก็เชื่อ เพราะอัศจรรย์ใจในคำสอนเรื่ององค์พระผู้เป็นเจ้า

การวินิจฉัยอันชาญฉลาดของซาโลมอน

 ¹⁶แล้วหญิงโสเภณีสองคนมาเฝ้าพระราชา และยืนอยู่เฉพาะพระพักตร์พระองค์ ¹⁷หญิงคนหนึ่งทูลว่า “เจ้านายของข้าพระบาท ข้าพระบาทและผู้หญิงคนนี้อาศัยอยู่ในบ้านเดียวกัน และข้าพระบาทก็คลอดบุตรคนหนึ่ง ขณะที่นางอยู่ในบ้าน ¹⁸เมื่อข้าพระบาทคลอดบุตรได้สามวันแล้ว หญิงคนนี้ก็คลอดบุตรด้วย และข้าพระบาททั้งสองอยู่ด้วยกัน ไม่มีใครอยู่กับพวกข้าพระบาทในบ้านนั้น ข้าพระบาททั้งสองเท่านั้นอยู่ในบ้านนั้น ¹⁹แล้วบุตรของหญิงคนนี้ได้ตายในเวลากลางคืน เพราะนางนอนทับ ²⁰พอเที่ยงคืนนางลุกขึ้น และเอาบุตรของข้าพระบาทไปจากข้างกายข้าพระบาท ขณะที่สาวใช้ของฝ่าพระบาทนอนหลับอยู่ และวางเขาไว้ในอกของนาง และนางเอาบุตรของนางที่ตายแล้วนั้นไว้ในอกของข้าพระบาท ²¹เมื่อข้าพระบาทตื่นขึ้นในตอนเช้า เพื่อให้บุตรของข้าพระบาทกินนม นี่แน่ะ เขาตายแล้ว แต่เมื่อข้าพระบาทพินิจดูในตอนเช้า ดูสิ เด็กนั้นไม่ใช่บุตรที่ข้าพระบาทได้คลอดออกมา” ²²แต่หญิงอีกคนหนึ่งพูดว่า “ไม่ใช่ เด็กที่มีชีวิตเป็นลูกของข้า ส่วนเด็กที่ตายเป็นของเจ้า” หญิงคนที่หนึ่งพูดว่า “ไม่ใช่ เด็กที่ตายเป็นของเจ้า และเด็กที่มีชีวิตเป็นของข้า” เขาทั้งสองพูดเถียงกันดังนี้ต่อพระพักตร์พระราชา
 ²³แล้วพระราชาตรัสว่า “คนหนึ่งพูดว่า ‘เด็กที่มีชีวิตอยู่นี้เป็นลูกของข้า ส่วนลูกของเจ้าตายเสียแล้ว’ และอีกคนหนึ่งพูดว่า ‘ไม่ใช่ ลูกของเจ้าตายเสียแล้ว และลูกของข้ายังมีชีวิตอยู่’ ” ²⁴และพระราชาตรัสว่า “จงเอาดาบมาให้เราเล่มหนึ่ง” พวกเขาจึงเอาดาบมาไว้ต่อพระพักตร์พระราชา ²⁵และพระราชาตรัสว่า “จงแบ่งเด็กที่มีชีวิตนั้นออกเป็นสองท่อน และให้หญิงคนหนึ่งครึ่งหนึ่ง และอีกคนหนึ่งครึ่งหนึ่ง” ²⁶แล้วหญิงคนที่บุตรของตนยังมีชีวิตอยู่นั้นทูลพระราชา เพราะว่าจิตใจของนางสงสารบุตรของนาง นางจึงกราบทูลว่า “เจ้านายของข้าพระบาท โปรดมอบเด็กที่มีชีวิตนั้นให้เธอไป อย่าฆ่าเขาเลย” แต่หญิงอีกคนหนึ่งว่า “อย่าให้เด็กนั้นเป็นของข้าหรือของเจ้า ขอทรงแบ่งเถิดเพคะ” ²⁷แล้วพระราชาตรัสตอบว่า “จงให้เด็กที่มีชีวิตนั้นแก่หญิงคนแรก อย่าฆ่าเด็กเลย นางเป็นแม่ของเด็กนั้น” ²⁸เมื่อคนอิสราเอลทั้งสิ้นทราบเรื่องการพิพากษา ซึ่งพระราชาทรงวินิจฉัยนั้น เขาทั้งหลายก็เกรงกลัวพระราชา เพราะเขาเห็นว่า พระปัญญาของพระเจ้าอยู่ในพระองค์ ที่จะทรงวินิจฉัยให้ความยุติธรรม

1 พงศ์กษัตริย์ 4

เจ้าหน้าที่บริหารของซาโลมอน

 ¹พระราชาซาโลมอนเป็นกษัตริย์เหนืออิสราเอลทั้งสิ้น ²ต่อไปนี้เป็นข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ของพระองค์ คือ อาซาริยาห์บุตรศาโดกเป็นปุโรหิต ³เอลีโฮเรฟและอาหิยาห์บุตรชิชาเป็นราชเลขา เยโฮชาฟัทบุตรอาหิลูดเป็นเจ้ากรมสารบรรณ ⁴เบไนยาห์บุตรเยโฮยาดาเป็นผู้บัญชาการกองทัพ ศาโดกและอาบียาธาร์เป็นปุโรหิต ⁵อาซาริยาห์บุตรนาธันเป็นหัวหน้าข้าหลวง ศาบุดบุตรนาธันเป็นปุโรหิต และเป็นพระสหายของพระราชาแปลได้อีกว่า ที่ปรึกษาส่วนพระองค์ของพระราชา ⁶อาหิชาร์เป็นเจ้ากรมวัง และอาโดนีรัมบุตรอับดาเป็นผู้ดูแลคนงานโยธา
 ⁷ซาโลมอนทรงมีข้าหลวงสิบสองคนอยู่เหนืออิสราเอลทั้งสิ้น เป็นผู้จัดหาเสบียงอาหารสำหรับพระราชาและสำหรับพระราชสำนัก ข้าหลวงคนหนึ่งจัดหาเสบียงอาหารสำหรับเดือนหนึ่งในหนึ่งปี ⁸ต่อไปนี้เป็นชื่อของพวกเขาคือ เบนเฮอร์ ประจำที่แดนเทือกเขาเอฟราอิม ⁹เบนเดเคอร์ ประจำที่มาคาส ชาอัลบิม เบธเชเมช และเอโลนเบธฮานัน ¹⁰เบนเฮเสด ประจำที่อารุบโบท (โสโคห์และแผ่นดินเฮเฟอร์ขึ้นอยู่กับเขา) ¹¹เบนอาบีนาดับ ประจำที่นาฟาทโดร์ทั้งหมด (เขาได้ทาฟัทพระราชธิดาของซาโลมอนเป็นภรรยา) ¹²บาอานาบุตรอาหิลูดประจำที่ทาอานาค เมกิดโด และเบธชานทั้งหมดซึ่งอยู่ข้างศาเรธานที่อยู่ใต้ลงไปจากเมืองยิสเรเอล และตั้งแต่เบธชานถึงอาเบลเมโฮลาห์ไปจนถึงอีกด้านหนึ่งของเมืองโยกเมอัม ¹³เบนเกเบอร์ ประจำที่ราโมทกิเลอาด (เขามีหมู่บ้านต่างๆ ของยาอีร์บุตรมนัสเสห์ ซึ่งอยู่ในกิเลอาดและเขามีท้องถิ่นอารโกบ ซึ่งอยู่ในบาชาน คือเมืองใหญ่หกสิบเมืองซึ่งมีกำแพงเมือง และสลักกลอนทองสัมฤทธิ์) ¹⁴อาหินาดับบุตรอิดโด ประจำที่มาหะนาอิม ¹⁵อาหิมาอัส ประจำที่นัฟทาลี (ท่านก็ได้บาเสมัทพระราชธิดาของซาโลมอนเป็นภรรยาเช่นกัน) ¹⁶บาอานาบุตรหุซัย ประจำที่อาเชอร์และเบอาโลท ¹⁷เยโฮชาฟัทบุตรปารูอาห์ ประจำที่อิสสาคาร์ ¹⁸ชิเมอีบุตรเอลา ประจำที่เบนยามิน ¹⁹เกเบอร์บุตรอุรี ประจำที่แผ่นดินกิเลอาด แผ่นดินของสิโหนกษัตริย์ของคนอาโมไรต์ และของโอกกษัตริย์แห่งบาชาน มีข้าหลวงคนเดียวที่ประจำที่แผ่นดินนั้น

ความรุ่งเรืองภายใต้การปกครองของซาโลมอน

 ²⁰คนยูดาห์และคนอิสราเอลนั้นมีจำนวนมากมายดังเม็ดทรายชายทะเล เขาทั้งหลายกินดื่มและมีจิตใจเบิกบาน ²¹และซาโลมอนทรงปกครองเหนือทุกอาณาจักร ตั้งแต่แม่น้ำยูเฟรติสไปจนถึงแผ่นดินฟีลิสเตีย และถึงพรมแดนอียิปต์ เขาทั้งหลายถวายบรรณาการ และปรนนิบัติซาโลมอนตลอดพระชนม์ชีพของพระองค์
 ²²เสบียงอาหารสำหรับซาโลมอนในวันหนึ่งนั้น คือแป้งอย่างดี 3 ตันและแป้ง 6 ตัน ²³วัวอ้วน 10 ตัว วัวจากทุ่งหญ้า 20 ตัว แกะ 100 ตัว นอกจากนี้มีกวางตัวผู้ เนื้อสมัน อีเก้ง และไก่อ้วน ²⁴เพราะพระองค์ทรงครอบครองเหนือท้องถิ่นทั้งสิ้นฟากตะวันตกของแม่น้ำยูเฟรติส ตั้งแต่ทิฟสาห์ถึงเมืองกาซา และทรงครอบครองเหนือบรรดากษัตริย์ที่อยู่ฟากตะวันตกของแม่น้ำนั้น และพระองค์ทรงมีสันติภาพอยู่รอบด้านของพระองค์ ²⁵ยูดาห์และอิสราเอลก็อยู่อย่างปลอดภัย ทุกคนนั่งอยู่ใต้ซุ้มองุ่น และใต้ต้นมะเดื่อของตน ตั้งแต่เมืองดานกระทั่งถึงเมืองเบเออร์เชบา ตลอดวันเวลาของซาโลมอน ²⁶ซาโลมอนมีคอกม้า 40,000 คอกสำหรับรถรบของพระองค์ และมีทหารม้า 12,000 คน ²⁷และข้าหลวงเหล่านั้นก็จัดเสบียงอาหารแด่พระราชาซาโลมอน และทุกคนที่มายังโต๊ะเสวยของพระราชาซาโลมอน พวกข้าหลวงต่างก็ถวายสิ่งของตามเดือนของตน โดยไม่ให้สิ่งใดบกพร่องเลย ²⁸ทั้งข้าวบาร์เลย์และฟางข้าวสำหรับม้าและม้าพันธุ์ดี เขานำมายังสถานที่ของมัน ตามที่ได้มีรับสั่งแก่ทุกคน

พระสติปัญญาของซาโลมอนเลื่องลือ

 ²⁹และพระเจ้าประทานสติปัญญาและความเข้าใจแก่ซาโลมอนมากยิ่งนัก อีกทั้งความรอบรู้ก็กว้างขวางดุจทรายริมทะเล ³⁰และสติปัญญาของซาโลมอนเหนือกว่าสติปัญญาทั้งสิ้นของชาวตะวันออกและของอียิปต์ ³¹เพราะพระองค์ทรงมีสติปัญญายิ่งกว่าทุกคน ยิ่งกว่าเอธานตระกูลเอศราค และเฮมาน คาลโคล์ และดารดา บุตรทั้งหลายของมาโฮล และพระนามของพระองค์ก็เลื่องลือไปทั่วชนทุกชาติที่อยู่ล้อมรอบ ³²พระองค์ตรัสสุภาษิต 3,000 ข้อด้วย และบทเพลงของพระองค์มี 1,005 บท ³³พระองค์ตรัสถึงต้นไม้ตั้งแต่ต้นสนสีดาร์ซึ่งอยู่ในเลบานอน จนถึงต้นหุสบ ซึ่งงอกออกมาจากกำแพง พระองค์ตรัสถึงสัตว์ต่างๆ ทั้งบรรดานก สัตว์เลื้อยคลาน และปลา ³⁴คนจากชนชาติทั้งหลายก็มาเพื่อฟังสติปัญญาของซาโลมอน พวกเขามาจากบรรดาพระราชาแห่งแผ่นดินโลก ผู้ได้ยินถึงสติปัญญาของพระองค์

1 พงศ์กษัตริย์ 5

การตระเตรียมวัสดุเพื่อสร้างพระวิหาร

 ¹ฮีรามกษัตริย์เมืองไทระ ได้ส่งข้าราชการของท่านมาเฝ้าซาโลมอน เมื่อท่านได้ยินว่า เขาได้เจิมตั้งพระองค์ไว้แทนพระราชบิดาของพระองค์ เพราะฮีรามเป็นสหายของดาวิดอยู่เสมอ ²และซาโลมอนได้ส่งพระดำรัสไปยังฮีรามว่า ³“ท่านคงทราบอยู่แล้วว่า ดาวิดพระราชบิดาของเราไม่ทรงสามารถสร้างพระนิเวศสำหรับพระนามของพระยาห์เวห์พระเจ้าของพระองค์ได้ เพราะสงครามล้อมรอบพระองค์อยู่ จนกว่าพระยาห์เวห์จะทรงปราบศัตรูให้อยู่ใต้ฝ่าพระบาทของพระองค์ ⁴แต่บัดนี้พระยาห์เวห์พระเจ้าของข้าพเจ้าทรงให้ข้าพเจ้าได้หยุดพักรอบด้าน ปฏิปักษ์หรือเหตุร้ายก็ไม่มี ⁵ฉะนั้นข้าพเจ้าจึงประสงค์จะสร้างพระนิเวศสำหรับพระนามของพระยาห์เวห์พระเจ้าของข้าพเจ้า ดังที่พระยาห์เวห์ได้ตรัสไว้กับดาวิดพระราชบิดาของข้าพเจ้าว่า ‘บุตรชายของเจ้า ผู้ที่เราจะตั้งไว้บนบัลลังก์แทนเจ้า จะสร้างพระนิเวศสำหรับนามของเรา’ ⁶ฉะนั้น บัดนี้ขอท่านสั่งให้ตัดไม้สนสีดาร์จากเลบานอนเพื่อข้าพเจ้า และข้าราชการของข้าพเจ้าจะสมทบกับข้าราชการของท่าน ข้าพเจ้าจะมอบเงินค่าจ้างข้าราชการของท่านแก่ท่านตามที่ท่านตั้งไว้ เพราะท่านทราบแล้วว่า ท่ามกลางเรานี้ไม่มีใครรู้จักตัดไม้เหมือนชาวไซดอน”
 ⁷ต่อมาเมื่อฮีรามได้ยินพระดำรัสของซาโลมอน ท่านก็ชื่นชมยินดียิ่งนักและว่า “สาธุการแด่พระยาห์เวห์ในวันนี้ ผู้ประทานบุตรชายที่มีปัญญาคนหนึ่งแก่ดาวิด ให้อยู่เหนือชนชาติใหญ่นี้” ⁸และฮีรามก็ใช้คนไปยังซาโลมอน ทูลว่า “ข้าพเจ้าทราบข่าวที่ท่านส่งไปยังข้าพเจ้าแล้ว ข้าพเจ้าพร้อมจะทำตามที่ท่านปรารถนาในเรื่องไม้สนสีดาร์ และไม้สนสามใบ ⁹ข้าราชการของข้าพเจ้าจะนำไม้ลงมาจากเลบานอนถึงทะเล และข้าพเจ้าจะผูกแพล่องมาตามทะเลถึงที่ที่ท่านจะกำหนดให้ และข้าพเจ้าจะให้พวกเขาแก้แพที่นั่น ขอท่านมารับเอา และขอท่านส่งเสบียงอาหารแก่วังของข้าพเจ้า นี่ก็สมประสงค์ข้าพเจ้าแล้ว” ¹⁰ฮีรามจึงได้จัดส่งไม้สนสีดาร์และไม้สนสามใบให้แก่ซาโลมอน ตามพระประสงค์ทุกประการ ¹¹แล้วซาโลมอนได้ประทานข้าวสาลีให้เป็นอาหารแก่วังของฮีราม 2,000 ตัน และน้ำมันบริสุทธิ์ 4,000 ลิตรสำเนาโบราณบางฉบับว่า 400,000 ลิตร ซาโลมอนประทานอย่างนี้แก่ฮีรามทุกปี ¹²และพระยาห์เวห์ประทานสติปัญญาแก่ซาโลมอน ดังที่ทรงสัญญาไว้ และมีสันติภาพระหว่างฮีรามกับซาโลมอน และทั้งสองก็ทำสนธิสัญญากัน
 ¹³พระราชาซาโลมอนทรงเกณฑ์คนงานโยธาจากอิสราเอลทั้งหมด คนที่ถูกเกณฑ์มีจำนวน 30,000 คน ¹⁴และพระองค์ทรงใช้เขาทั้งหลายไปยังเลบานอน โดยผลัดเปลี่ยนเวรกัน ผลัดละ 10,000 คนต่อเดือน พวกเขาจะอยู่ที่เลบานอนเดือนหนึ่งและอยู่บ้านสองเดือน และอาโดนีรัมเป็นผู้ดูแลคนงานโยธา ¹⁵ซาโลมอนมีคนขนของหนัก 70,000 คน และคนสกัดหินในถิ่นเทือกเขา 80,000 คน ¹⁶นอกจากนี้ยังมีข้าราชการผู้ใหญ่ของซาโลมอนอีก 3,300 คน เป็นผู้ดูแลการงาน และเป็นหัวหน้าดูแลประชาชนผู้ปฏิบัติงาน ¹⁷พระราชาทรงบัญชา และเขาทั้งหลายได้สกัดก้อนหินใหญ่ล้ำค่าออกมา เพื่อวางรากฐานของพระนิเวศด้วยหินที่แต่งแล้ว ¹⁸ดังนั้นคนงานก่อสร้างของซาโลมอน คนงานก่อสร้างของฮีราม และชาวเกบาลก็ตระเตรียมไม้และหินเพื่อสร้างพระนิเวศ