7 Cách Để Tăng Trưởng Trong Sự Khôn Ngoan

Lời mời gọi của sự khôn ngoan và ngu dại

 ¹ Sự khôn ngoan xây cất nhà mình,
  Đẽo cho mình bảy cây cột,
 ² Làm thịt thú vật, pha rượu nho,
  Dọn bàn tiệc sẵn sàng
 ³ Và sai các tớ gái mình ra đi.
  Từ các nơi cao của thành, sự khôn ngoan kêu gọi:
 ⁴ “Ai là người ngu dốt, hãy vào đây!”
  Còn với người thiếu hiểu biết, sự khôn ngoan bảo:
 ⁵ “Hãy đến ăn bánh của ta
  Và uống rượu ta đã pha.
 ⁶ Hãy từ bỏ sự khờ dại thì sẽ được sống,
  Và hãy bước theo con đường thông sáng.”

Những lời châm ngôn phổ thông

 ⁷ Ai sửa dạy kẻ nhạo báng sẽ chuốc lấy sỉ nhục cho mình;
  Và ai khiển trách kẻ hung ác sẽ bị nhuốc nhơ.
 ⁸ Đừng khiển trách kẻ nhạo báng kẻo nó ghét con;
  Hãy khiển trách người khôn ngoan thì người sẽ yêu con.
 ⁹ Hãy trao cơ hội cho người khôn ngoan, người sẽ khôn ngoan hơn;
  Hãy dạy dỗ người công chính, người sẽ tăng thêm tri thức.
 ¹⁰ Sự kính sợ Đức Giê-hô-va, ấy là khởi đầu sự khôn ngoan,
Sự nhận biết Đấng Thánh, đó là sự thông sáng.
 ¹¹ Vì nhờ ta, các ngày của con sẽ được thêm nhiều lên,
  Và tuổi đời của con sẽ được gia tăng.
 ¹² Nếu con khôn ngoan thì chính con được ích lợi;
  Nếu con nhạo báng thì một mình con phải gánh chịu hậu quả.

Những người Ga-li-lê bị giết. – Cây vả không trái

¹ Chính lúc ấy, có vài người ở đó thuật lại cho Đức Chúa Jêsus về việc Phi-lát giết những người Ga-li-lê, khiến máu của họ hòa lẫn với sinh tế họ đang dâng. ² Ngài đáp: “Các ngươi tưởng những người Ga-li-lê đó phạm tội nặng hơn tất cả người Ga-li-lê khác vì họ bị đau khổ như thế sao? ³ Ta bảo các ngươi, không phải; nhưng nếu các ngươi chẳng ăn năn thì tất cả sẽ bị hư mất như vậy. ⁴ Hay là mười tám người kia bị tháp Si-lô-ê ngã xuống đè chết, các ngươi tưởng họ tội lỗi hơn mọi người khác cư ngụ ở thành Giê-ru-sa-lem sao? ⁵ Ta bảo các ngươi, không phải; nhưng nếu các ngươi chẳng ăn năn thì tất cả sẽ bị hư mất như vậy.”

⁶ Rồi Ngài kể ẩn dụ nầy: “Người kia trồng một cây vả trong vườn nho mình; ông đến tìm quả nhưng chẳng thấy quả nào. ⁷ Ông nói với người trồng nho: ‘Kìa đã ba năm nay ta đến hái quả nơi cây vả nầy nhưng chẳng thấy gì cả. Hãy đốn nó đi, tại sao để nó choán đất vô ích?’ ⁸ Người trồng nho thưa: ‘Thưa chủ, xin để nó lại năm nầy nữa, chờ tôi đào đất chung quanh nó rồi đổ phân vào. ⁹ Có lẽ về sau nó sẽ kết quả; nếu không, chủ sẽ đốn.’ ”

Sự chữa lành trong ngày sa-bát

¹⁰ Nhân ngày sa-bát, Đức Chúa Jêsus đang giảng dạy trong một nhà hội. ¹¹ Tại đó, có người đàn bà bị tà linh ám làm cho bệnh tật suốt mười tám năm, lưng bị còng xuống không thể đứng thẳng được. ¹² Khi thấy bà ấy, Đức Chúa Jêsus gọi lại và phán: “Nầy con, con đã được giải cứu khỏi bệnh tật rồi.” ¹³ Và Ngài đặt tay trên bà. Lập tức, bà đứng thẳng lên được, và ca ngợi Đức Chúa Trời. ¹⁴ Viên quản lý nhà hội thấy Đức Chúa Jêsus đã chữa bệnh trong ngày sa-bát thì nổi giận và nói với đoàn dân rằng: “Có sáu ngày phải làm việc, vậy hãy đến trong những ngày ấy để được chữa lành, đừng đến vào ngày sa-bát.” ¹⁵ Nhưng Chúa đáp: “Hỡi bọn đạo đức giả, vào ngày sa-bát, không phải tất cả các ngươi đều mở bò hoặc lừa của mình khỏi máng cỏ mà dẫn nó đi uống nước hay sao? ¹⁶ Còn bà nầy là con gái của Áp-ra-ham, bị Sa-tan trói buộc đã mười tám năm, lại không nên mở trói cho bà trong ngày sa-bát sao?” ¹⁷ Khi Ngài phán như vậy, tất cả những kẻ chống đối Ngài đều hổ thẹn, và cả dân chúng vui mừng về mọi việc diệu kỳ mà Ngài đã làm.

Hạt cải và men

¹⁸ Vậy, Đức Chúa Jêsus phán: “Vương quốc Đức Chúa Trời giống như gì? Ta sẽ lấy gì mà so sánh với nó? ¹⁹ Vương quốc ấy giống như một hạt cải mà người kia lấy gieo trong vườn, nó mọc thành cây, và chim trời làm tổ trên cành nó.” ²⁰ Ngài lại phán: “Ta sẽ so sánh vương quốc Đức Chúa Trời với gì? ²¹ Vương quốc ấy giống như men mà người phụ nữ kia lấy ủ vào ba đấu bột, cho đến chừng bột dậy cả lên.”

Cửa hẹp

²² Đức Chúa Jêsus đi khắp các thành, các làng, vừa dạy dỗ vừa tiếp tục hành trình đến thành Giê-ru-sa-lem. ²³ Có người thưa với Ngài: “Lạy Chúa, có phải chỉ có một số ít người được cứu chăng?” ²⁴ Ngài phán với họ: “Hãy nỗ lực để vào cửa hẹp, vì Ta bảo các ngươi, nhiều người sẽ tìm cách vào đó mà vào không được. ²⁵ Khi chủ nhà trỗi dậy và đóng cửa lại rồi, các ngươi ở ngoài gõ cửa kêu rằng: ‘Lạy Chúa, xin mở cho chúng tôi!’ Chủ sẽ trả lời: ‘Ta không biết các ngươi đến từ đâu.’ ²⁶ Bấy giờ các ngươi sẽ thưa: ‘Chúng tôi đã ăn uống trước mặt Chúa, và Chúa đã dạy dỗ trong các đường phố của chúng tôi.’ ²⁷ Nhưng Chủ sẽ nói với các ngươi: ‘Ta không biết các ngươi đến từ đâu. Tất cả những kẻ làm điều bất chính kia, hãy lui ra khỏi ta!’ ²⁸ Khi ấy, các ngươi sẽ thấy Áp-ra-ham, Y-sác, và Gia-cốp cùng tất cả các nhà tiên tri đều ở trong vương quốc Đức Chúa Trời, còn các ngươi sẽ bị ném ra ngoài là nơi có khóc lóc và nghiến răng. ²⁹ Rồi từ đông, tây, nam, bắc, người ta sẽ đến ngồi dự tiệc trong vương quốc Đức Chúa Trời. ³⁰ Thật vậy, có những người cuối sẽ trở nên đầu, và những người đầu sẽ trở nên cuối.”

Không thờ các tà thần

13 “Nếu giữa anh em xuất hiện một nhà tiên tri hay một kẻ đoán mộng và người ấy báo trước với anh em một dấu lạ hoặc phép mầu. ² Nếu dấu lạ hoặc phép mầu mà người ấy nói với anh em có xảy ra, và nếu nó bảo: ‘Chúng ta hãy đi theo và thờ lạy các thần khác’ là các thần mà anh em không hề biết, ³ thì chớ nên nghe lời nhà tiên tri hay kẻ đoán mộng ấy, vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời đang thử nghiệm anh em để xem anh em có hết lòng hết linh hồn kính mến Giê-hô-va Đức Chúa Trời của anh em không. ⁴ Anh em phải theo Giê-hô-va Đức Chúa Trời của anh em, kính sợ Ngài, tuân giữ các điều răn Ngài, vâng theo tiếng phán Ngài, phục vụ Ngài và gắn bó với Ngài. ⁵ Còn nhà tiên tri hay kẻ đoán mộng đó phải bị tử hình vì nó đã xúi giục nổi loạn chống lại Giê-hô-va Đức Chúa Trời anh em, là Đấng đã đem anh em ra khỏi đất Ai Cập, chuộc anh em khỏi nhà nô lệ. Nó đẩy anh em ra khỏi đường lối mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời anh em đã truyền dạy anh em phải đi. Như vậy phải loại trừ sự gian ác khỏi anh em.

⁶ Nếu người anh em ruột, con trai, con gái, hay người vợ yêu quý của anh em hoặc người bạn thân thiết nhất của anh em bí mật dụ dỗ anh em rằng: ‘Chúng ta hãy đi và thờ lạy các thần khác’ là những thần mà anh em hay tổ phụ anh em chưa từng biết, ⁷ là các thần của những dân tộc chung quanh, hoặc gần hay xa anh em, từ đầu xứ cho đến cuối xứ, ⁸ thì chớ nhượng bộ hay nghe lời nó. Đừng để mắt đoái thương hoặc cảm thông hay bao che cho nó. ⁹ Anh em phải nhất quyết xử tử nó. Anh em phải ra tay giết nó trước rồi tiếp đó toàn dân mới ra tay. ¹⁰ Phải ném đá giết chết người đó vì nó đã tìm cách lôi kéo anh em xa cách Giê-hô-va Đức Chúa Trời của anh em, là Đấng đã đem anh em ra khỏi Ai Cập, thoát khỏi nhà nô lệ. ¹¹ Cả Y-sơ-ra-ên sẽ nghe điều đó và sợ hãi, không bao giờ làm một việc ác như thế giữa anh em nữa.

¹² Nếu anh em nghe nói về một trong các thành mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ban cho anh em ở, ¹³ có những kẻ gian tà ra từ giữa anh em, lôi kéo dân chúng trong thành rằng: ‘Chúng ta hãy đi và thờ lạy các thần khác’, là những thần mà anh em không hề biết, ¹⁴ thì anh em phải điều tra, tìm hiểu, xem xét kỹ càng. Nếu tin tức đó là thật, và chắc chắn là điều ghê tởm như thế đã xảy ra giữa anh em, ¹⁵ thì anh em phải dùng gươm giết dân chúng trong thành ấy. Phải tiêu diệt hoàn toàn thành và mọi vật trong đó; tiêu diệt toàn bộ dân chúng và mọi súc vật trong thành. Phải dùng gươm mà giết sạch. ¹⁶ Hãy gom tất cả của cải thu được vào giữa quảng trường rồi phóng hỏa đốt thành cùng với mọi thứ chiếm được, như một tế lễ toàn thiêu dâng lên Giê-hô-va Đức Chúa Trời của anh em. Thành ấy sẽ mãi mãi hoang phế và không bao giờ được xây dựng lại. ^17-18 Đừng để bất cứ vật đáng tận diệt nào dính lại trên tay anh em. Ngày nay anh em hãy tuân giữ các điều răn Ngài mà tôi truyền lại cho anh em và làm điều ngay thẳng dưới mắt Giê-hô-va Đức Chúa Trời. Như vậy, Giê-hô-va Đức Chúa Trời sẽ nguôi cơn thịnh nộ và tỏ lòng thương xót đối với anh em. Trong ơn thương xót của Ngài, dân số anh em sẽ gia tăng như lời Ngài đã thề hứa với tổ phụ anh em.”

Thức ăn thanh sạch và không thanh sạch

14 “Anh em là con dân của Giê-hô-va Đức Chúa Trời. Anh em đừng vì người chết mà cắt da thịt mình, hoặc cạo tóc phía trên trán, ² vì anh em là một dân thánh cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời anh em. Đức Giê-hô-va đã chọn anh em từ giữa muôn dân trên mặt đất để anh em làm một dân thuộc quyền sở hữu của Ngài.

³ Anh em không được ăn bất cứ vật gì đáng ghê tởm. ⁴ Đây là những loài vật mà anh em được ăn: bò, cừu, dê, ⁵ nai, hoàng dương, hươu, dê rừng, sơn dương, bò rừng, và linh dương. ⁶ Những loài vật nào có móng chẽ và nhai lại, thì anh em được ăn. ⁷ Tuy nhiên trong các loài nhai lại hoặc có móng chẽ, anh em không được ăn các con nầy: lạc đà, thỏ rừng, và chồn núi, vì chúng nhai lại nhưng không có móng chẽ; chúng là loài không thanh sạch cho anh em. ⁸ Con heo tuy có móng chẽ, nhưng không nhai lại nên cũng là loài không thanh sạch cho anh em. Đừng ăn thịt các loài vật đó, cũng đừng đụng đến xác chết của chúng.

⁹ Trong các sinh vật sống dưới nước, anh em chỉ được ăn những loài nào có vây và có vảy. ¹⁰ Nhưng loài nào không có vây, không có vảy thì không được ăn; chúng không thanh sạch cho anh em.

¹¹ Anh em được ăn các loài chim sạch. ¹² Nhưng đây là các loài chim mà anh em không được ăn: đại bàng, diều hâu, kên kên; ¹³ con diều, con ó, và mọi loài diều hâu; ¹⁴ mọi loài quạ; ¹⁵ đà điểu, cú mèo, gà nước, và loài bồ các; ¹⁶ chim mèo, chim cú, chim hạc, ¹⁷ chim chàng bè, cồng cộc, bồ nông, ¹⁸ các loài cò, diệc; chim rẽ quạt, và dơi. ¹⁹ Tất cả các loài côn trùng có cánh đều không thanh sạch cho anh em; không được ăn đến. ²⁰ Anh em được ăn các loài có cánh thanh sạch.

²¹ Đừng ăn thịt một con thú đã chết. Anh em có thể đem nó cho các ngoại kiều trong thành để họ ăn, hoặc anh em có thể bán cho người ngoại quốc. Vì anh em là một dân tộc biệt riêng cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời anh em.
Đừng nấu thịt dê con trong sữa mẹ nó.”

Thuế một phần mười

²² “Mỗi năm anh em phải để riêng một phần mười tất cả sản phẩm từ hạt giống được gieo trong đồng ruộng sinh ra. ²³ Anh em sẽ ăn một phần mười về ngũ cốc, dầu, rượu, cũng như những con đầu lòng trong bầy chiên, bầy bò của anh em trước mặt Giê-hô-va Đức Chúa Trời anh em, tại địa điểm mà Ngài sẽ chọn để danh Ngài ngự tại đó. Đây là cách anh em học tập để suốt đời kính sợ Giê-hô-va Đức Chúa Trời của anh em. ²⁴ Khi Giê-hô-va Đức Chúa Trời anh em ban phước cho anh em, nếu đường đi đến địa điểm mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời sẽ chọn để danh Ngài ngự quá xa khiến anh em không thể đem thuế một phần mười ấy đi được, ²⁵ thì bấy giờ anh em có thể đổi thành bạc rồi mang bạc đó theo mình đi đến địa điểm mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời sẽ chọn. ²⁶ Anh em dùng bạc ấy đổi các thứ như bò, chiên, rượu hay thức uống có men hoặc bất cứ thứ gì anh em thích. Anh em sẽ cùng gia đình ăn uống vui vẻ trước mặt Giê-hô-va Đức Chúa Trời anh em. ²⁷ Đừng quên những người Lê-vi ở trong thành anh em, vì họ không có phần cũng không chung hưởng cơ nghiệp với anh em.

²⁸ Cuối mỗi ba năm anh em phải trích trọn một phần mười sản phẩm của năm ấy và trữ lại trong thành mình. ²⁹ Bấy giờ những người Lê-vi vốn không có phần và cũng không chung hướng cơ nghiệp với anh em, các ngoại kiều, kẻ mồ côi và người góa bụa ở trong thành của anh em đều có thể đến ăn uống no nê. Như vậy, Giê-hô-va Đức Chúa Trời anh em sẽ ban phước cho mọi công việc tay anh em làm.”