Tập thứ nhì sưu tập các châm ngôn của Sa-lô-môn

(25:1 – 29:27)

 ¹Đây cũng là những châm ngôn của Sa-lô-môn do người của Ê-xê-chia, vua Giu-đa, sao chép:

  ²Vinh quang của Đức Chúa Trời là giấu kín một điều gì,
   Nhưng vinh quang của các vua là tìm ra một điều gì đó.
  ³Người ta không thể dò thấu chiều cao của bầu trời và chiều sâu của quả đất thể nào,
   Thì cũng không thể dò thấu lòng của các vua thể ấy.
  ⁴Lấy cặn bã ra khỏi bạc,
   Thì thợ bạc có được một vật dụng;
  ⁵Loại trừ kẻ ác khỏi mặt vua,
   Thì ngôi vua sẽ được lập vững trên nền công chính.
  ⁶Đừng phô trương mình trước mặt vua,
   Cũng đừng ngồi tại chỗ của người cao trọng,
  ⁷Vì thà người ta nói với con rằng: “Hãy lên đây,”
   Hơn là hạ con xuống trước mặt người quyền quý mà mắt con đã thấy.

  ⁸Chớ vội gây ra điều tranh tụng,
   Kẻo khi kẻ lân cận con làm cho con xấu hổ
   Thì rốt cuộc con sẽ chẳng biết làm gì.
  ⁹Hãy đối chất với chính người lân cận con,
   Nhưng đừng tiết lộ việc riêng của người khác;
  ¹⁰Kẻo khi người nghe điều ấy sẽ sỉ nhục con,
   Và tiếng xấu về con không rút lại được.

Kêu gọi cầu thay và làm việc. – Lời chào thăm

 ¹Sau cùng, thưa anh em, hãy cầu nguyện cho chúng tôi, để đạo Chúa được truyền bá nhanh chóng và được tôn trọng như đã có giữa anh em, ²và để chúng tôi được giải thoát khỏi những kẻ xấu xa và gian ác; vì không phải tất cả đều có đức tin. ³Chúa là thành tín, Ngài sẽ làm cho anh em mạnh mẽ và bảo vệ anh em khỏi kẻ gian ác. ⁴Trong Chúa, chúng tôi tin chắc rằng anh em đang và sẽ làm những việc chúng tôi đã dạy bảo. ⁵Cầu xin Chúa hướng dẫn lòng anh em đến với tình yêu của Đức Chúa Trời và sự kiên nhẫn của Đấng Christ!

 ⁶Thưa anh em, nhân danh Chúa chúng ta là Đức Chúa Jêsus Christ, chúng tôi khuyên anh em phải xa lánh bất cứ người anh em nào sống bê tha, không theo các điều dạy dỗ mà anh em đã nhận từ chúng tôi. ⁷Bởi chính anh em biết phải làm sao để noi gương chúng tôi; vì khi ở với anh em, chúng tôi không sống bê tha, ⁸chẳng ăn bám của ai. Trái lại, chúng tôi đêm ngày làm lụng vất vả, khó nhọc, để không làm gánh nặng cho một người nào trong anh em. ⁹Không phải chúng tôi không có quyền hưởng trợ cấp, nhưng muốn làm gương để anh em noi theo. ¹⁰Ngay khi còn ở với anh em, chúng tôi cũng đã khuyên bảo anh em rằng: Nếu ai không muốn làm việc, thì cũng đừng ăn. ¹¹Vì chúng tôi nghe rằng trong anh em có người sống lười biếng, không chịu làm việc mà lại hay xen vào chuyện người khác.¹²Trong Chúa là Đức Chúa Jêsus Christ, chúng tôi truyền bảo và khuyên nài những người đó phải yên lặng làm việc để nuôi sống chính mình. ¹³Thưa anh em, chớ nản lòng khi làm việc thiện. ¹⁴Nếu có ai không vâng theo điều chúng tôi nói trong thư nầy, hãy lưu ý và đừng giao du với họ, để họ biết hổ thẹn. ¹⁵Tuy nhiên, đừng xem họ như kẻ thù; trái lại, hãy khuyên nhủ như anh em vậy.
 ¹⁶Cầu xin chính Chúa bình an ban bình an cho anh em trong mọi lúc và bằng mọi cách! Xin Chúa ở với tất cả anh em!
 ¹⁷Chính tôi, Phao-lô, tự tay viết lời chào thăm nầy. Đây là chữ ký của tôi trong mọi bức thư; tôi thường ký như vậy. ¹⁸Cầu xin ân điển của Chúa chúng ta là Đức Chúa Jêsus Christ ở với tất cả anh em!

31 ¹⁵Đức Giê-hô-va phán:
  “Người ta nghe tại Ra-ma,
   Tiếng than vãn, khóc lóc đắng cay.
  Đó là tiếng Ra-chên khóc con cái mình,
   Không muốn được an ủi về những đứa con,
   Vì chúng không còn nữa!”
  ¹⁶Đức Giê-hô-va phán:
  “Hãy ngưng tiếng khóc than
   Lau khô dòng nước mắt,
  Vì công lao của con sẽ được tưởng thưởng;
   Chúng sẽ trở về từ xứ của kẻ thù,”
  Đức Giê-hô-va phán vậy.

  ¹⁷Đức Giê-hô-va phán:
  “Sẽ có hi vọng cho tương lai của con;
   Con cháu con sẽ trở về bờ cõi mình.

  ¹⁸Thật, Ta đã nghe tiếng thở than của Ép-ra-im:
  ‘Ngài đã sửa phạt con, và con bị sửa phạt
   Như con bò tơ chưa quen ách.
  Xin Chúa đem con về, thì con sẽ được trở về;
   Vì Chúa là Giê-hô-va Đức Chúa Trời của con!
  ¹⁹Sau khi bị lầm lạc, con đã ăn năn;
   Sau khi được dạy dỗ, con đã đấm ngực hối hận;
  Con xấu hổ thẹn thùng
   Vì đã mang nỗi nhục của tuổi thanh xuân.’
  ²⁰Chẳng phải Ép-ra-im là con yêu dấu của Ta,
   Đứa con Ta rất mực yêu thương sao?
  Mỗi lần quở trách nó,
   Ta vẫn còn nhớ nó lắm.
  Cho nên lòng Ta yêu mến nó;
   Ta thương xót nó vô cùng.”
  Đức Giê-hô-va phán vậy.

  ²¹“Hãy cắm mốc,
   Dựng bảng chỉ đường;
  Quan sát kỹ con đường lớn,
   Con đường mà con đã đi qua.
  Hỡi các trinh nữ Y-sơ-ra-ên, hãy trở về,
   Hãy trở về các thành của con!
  ²²Hỡi cô gái bất trung,
   Con còn lang thang đây đó cho đến bao giờ?
  Vì Đức Giê-hô-va đã làm một điều mới lạ trên đất:
   Đó là người nữ sẽ bảo bọc người nam.”

 ²³Đức Giê-hô-va vạn quân, Đức Chúa Trời Y-sơ-ra-ên, phán: “Khi Ta đem những kẻ lưu đày trở về thì trong đất Giu-đa và các thành nó, người ta sẽ còn nói lời nầy:
  ‘Hỡi nơi ngự của sự công chính, hỡi núi thánh,
   Nguyện Đức Giê-hô-va ban phước cho ngươi!’
²⁴Giu-đa và các thành nó sẽ chung sống tại đó, như các nông dân và những người du mục sống chung với đàn gia súc.
  ²⁵Vì Ta đã làm cho lòng mệt mỏi được tươi mới,
   Mọi kẻ suy yếu được sung mãn.”
 ²⁶Bấy giờ, tôi thức giấc và nhìn quanh, giấc ngủ của tôi thật ngon lành.
²⁷Đức Giê-hô-va phán: “Nầy, những ngày đến, Ta sẽ lấy giống người và giống thú vật mà gieo nhà Y-sơ-ra-ên và nhà Giu-đa. ²⁸Như Ta đã canh chừng chúng để bứng gốc, phá sập, lật đổ, tiêu diệt và giáng họa thể nào, thì Ta cũng sẽ canh chừng chúng để xây dựng và vun trồng thể ấy,” Đức Giê-hô-va phán vậy. ²⁹“Trong những ngày đó, người ta sẽ không còn nói:
  ‘Ông cha ăn trái nho chua
   Mà con cháu bị ghê răng.’
³⁰Nhưng mỗi người sẽ chết vì tội ác của chính mình; ai ăn trái nho chua thì người ấy bị ghê răng.”

Giao ước mới

 ³¹Đức Giê-hô-va phán: “Nầy, những ngày đến, Ta sẽ lập một giao ước mới với nhà Y-sơ-ra-ên và với nhà Giu-đa. ³²Giao ước nầy sẽ không giống giao ước mà Ta đã lập với tổ phụ chúng trong ngày Ta nắm tay dắt chúng ra khỏi Ai Cập, là giao ước mà chúng đã phá vỡ, dù Ta là Chồng của chúng,” Đức Giê-hô-va phán vậy.
 ³³Đức Giê-hô-va phán: “Đây là giao ước Ta sẽ lập với nhà Y-sơ-ra-ên sau những ngày đó. Ta sẽ đặt luật pháp Ta vào lòng dạ chúng và khắc ghi lên tâm khảm chúng. Ta sẽ làm Đức Chúa Trời của chúng và chúng sẽ làm dân Ta. ³⁴Chúng sẽ không còn phải dạy bảo người lân cận hay anh em mình rằng: ‘Hãy nhận biết Đức Giê-hô-va!’, vì tất cả đều sẽ biết Ta, từ người nhỏ nhất đến người lớn nhất,” Đức Giê-hô-va phán: “Vì Ta sẽ tha thứ gian ác chúng và không nhớ đến tội lỗi chúng nữa.”

  ³⁵Đức Giê-hô-va là Đấng ban mặt trời làm ánh sáng ban ngày,
   Ấn định quy luật cho mặt trăng, và các ngôi sao soi sáng ban đêm;
  Đấng khuấy động biển cả cho sóng gió gào thét,
   Danh Ngài là Đức Giê-hô-va vạn quân, phán rằng:
  ³⁶“Chỉ khi nào quy luật đó
   Biến mất trước mặt Ta,
  Thì bấy giờ dòng giống Y-sơ-ra-ên
   Mới vĩnh viễn không còn là một dân tộc trước mặt Ta nữa.”
  Đức Giê-hô-va phán vậy.

  ³⁷Đức Giê-hô-va phán:
  “Nếu có ai đo được các tầng trời trên cao,
   Hay dò được các nền đất bên dưới;
  Thì Ta sẽ từ bỏ cả dòng giống Y-sơ-ra-ên
   Vì mọi việc chúng đã làm,”
  Đức Giê-hô-va phán vậy.

Giê-ru-sa-lem được mở rộng

 ³⁸Đức Giê-hô-va phán: “Nầy, những ngày đến, khi thành được xây lại cho Đức Giê-hô-va, từ tháp Ha-na-nê-ên đến Cổng Góc. ³⁹Dây đo sẽ giăng thẳng đến đồi Ga-rép, và vòng qua đất Gô-a. ⁴⁰Toàn bộ thung lũng chôn xác chết và tro, tất cả cánh đồng chạy đến suối Xết-rôn và đến góc Cổng Ngựa về phía đông, đều sẽ được biệt ra thánh cho Đức Giê-hô-va. Thành ấy sẽ vĩnh viễn không bị đào lên hay phá đổ nữa.”

32

Giê-rê-mi mua một đám ruộng

 ¹Vào năm thứ mười triều vua Sê-đê-kia nước Giu-đa, tức là năm thứ mười tám triều vua Nê-bu-cát-nết-sa, có lời của Đức Giê-hô-va phán với Giê-rê-mi. ²Bấy giờ, quân đội của vua Ba-by-lôn bao vây thành Giê-ru-sa-lem, còn nhà tiên tri Giê-rê-mi đang bị giam trong sân vệ binh tại cung điện vua Giu-đa. ³Sê-đê-kia, vua Giu-đa, đã giam ông và nói: “Tại sao ngươi dám nói tiên tri là Đức Giê-hô-va phán: ‘Nầy, Ta sẽ phó thành nầy vào tay vua Ba-by-lôn và vua ấy sẽ chiếm thành; ⁴Sê-đê-kia, vua Giu-đa, sẽ không thoát khỏi tay người Canh-đê, nhưng sẽ bị nộp vào tay vua Ba-by-lôn. Sê-đê-kia sẽ thấy tận mắt và nói chuyện mặt đối mặt với vua ấy. ⁵Sê-đê-kia sẽ bị giải về Ba-by-lôn và ở đó cho đến khi Ta thăm viếng; dù các ngươi có kháng cự cũng sẽ không thắng nổi người Canh-đê.’ Đức Giê-hô-va phán vậy?”.
 ⁶Giê-rê-mi nói: “Có lời của Đức Giê-hô-va phán với tôi rằng: ⁷Nầy Ha-na-mê-ên, con trai chú Sa-lum của con, sẽ đến gặp con và nói: ‘Anh hãy mua đám ruộng của tôi tại A-na-tốt, vì anh có quyền chuộc để mua ruộng ấy.’ ⁸Ha-na-mê-ên, con trai chú tôi, vâng lời Đức Giê-hô-va đến gặp tôi trong sân vệ binh và nói: ‘Tôi xin anh mua lại đám ruộng của tôi ở A-na-tốt, trong đất Bên-gia-min, vì anh có quyền chuộc và sở hữu ruộng ấy; xin anh mua giùm đi.’ Bấy giờ, tôi nhận biết đó là lời của Đức Giê-hô-va.
 ⁹Vậy tôi mua ruộng ở A-na-tốt của Ha-na-mê-ên, con trai chú tôi, và tôi đã cân cho anh ta gần hai trăm gam bạc. ¹⁰Tôi viết tờ khế ước, niêm phong lại, mời người làm chứng rồi cân bạc trên cân. ¹¹Tôi lấy khế ước bán, gồm có bản đã niêm phong với các điều khoản và quy định, và bản không niêm phong ¹²và trao cho Ba-rúc, con trai Nê-ri-gia, cháu Ma-a-xê-gia, trước mặt Ha-na-mê-ên, con trai chú tôi, và trước mặt những người làm chứng đã ký tên vào khế ước, cũng như trước mặt mọi người Giu-đa đang ngồi trong sân vệ binh. ¹³Trước mặt họ, tôi dặn Ba-rúc rằng: ¹⁴Đức Giê-hô-va vạn quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán: ‘Hãy lấy các khế ước nầy, cả khế ước niêm phong lẫn khế ước không niêm phong, cất vào một chiếc bình gốm, để chúng được bảo quản lâu ngày.’ ¹⁵Vì Đức Giê-hô-va vạn quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán: ‘Người ta sẽ còn mua nhà cửa, ruộng đất, và vườn nho trong xứ nầy.’
 ¹⁶Sau khi trao khế ước cho Ba-rúc, con trai Nê-ri-gia, tôi cầu nguyện với Đức Giê-hô-va rằng: ¹⁷Lạy Chúa Giê-hô-va! Chính Ngài đã dùng quyền năng lớn lao và cánh tay quyền uy mà dựng nên trời và đất! Không có việc gì khó quá cho Ngài. ¹⁸Ngài bày tỏ lòng nhân ái đến nghìn đời, nhưng phạt tội cha ông đến đời con cháu. Ôi! Ngài là Đức Chúa Trời vĩ đại và quyền uy, danh Ngài là Đức Giê-hô-va vạn quân!. ¹⁹Kế hoạch của Ngài thật lớn lao, công việc Ngài đầy quyền năng. Mắt Ngài soi thấu mọi đường lối của con cái loài người để ban thưởng cho mỗi người tùy theo đường lối và kết quả công việc họ làm. ²⁰Ngài đã thực hiện các dấu kỳ phép lạ trong đất Ai Cập, và cho đến ngày nay Ngài vẫn tiếp tục trong Y-sơ-ra-ên cũng như trong mọi nơi khác; Ngài đã làm cho danh Ngài nổi tiếng như hiện nay. ²¹Ngài đã dùng những dấu kỳ phép lạ, đưa bàn tay mạnh mẽ và cánh tay dang ra, gây bao nỗi kinh hoàng mà đem dân Y-sơ-ra-ên của Ngài ra khỏi Ai Cập. ²²Ngài ban cho chúng đất nầy, một miền đất đượm sữa và mật, mà Ngài đã thề ban cho tổ phụ của chúng. ²³Chúng đã vào và nhận đất nầy làm sản nghiệp, nhưng không vâng theo tiếng Ngài, không sống theo luật pháp Ngài, không thực hành một điều nào trong mọi điều mà Ngài dặn bảo. Vì vậy, Ngài đã giáng mọi tai ương nầy trên chúng.
 ²⁴Kìa, các ụ đã đắp sát thành để chiếm thành. Vì gươm đao, đói kém, dịch bệnh, nên thành bị rơi vào tay người Canh-đê đang tranh chiến với nó. Điều Ngài phán đã xảy ra, và chính Ngài thấy rõ! ²⁵Lạy Chúa Giê-hô-va, Ngài đã phán với con: “Hãy lấy bạc mua thửa ruộng nầy, và mời người làm chứng.” Thế mà thành đã rơi vào tay người Canh-đê!’”