²⁸คนตลบตะแลงแพร่การวิวาท
 และผู้ซุบซิบนินทาก็แยกเพื่อนสนิทออกจากกัน
²⁹คนโหดร้ายล่อชวนเพื่อนบ้านของเขา
 และนำเขาไปในทางไม่ดี
³⁰บุคคลผู้ขยิบตากะแผนงานที่ตลบตะแลง
 บุคคลผู้เม้มปากของเขานำความชั่วร้ายให้เกิดขึ้น
³¹ศีรษะที่มีผมหงอก เป็นมงกุฎแห่งศักดิ์ศรี
 ซึ่งจะพบได้ก็แต่ในผู้ดำเนินชีวิตด้วยความชอบธรรม
³²บุคคลผู้โกรธช้าก็ดีกว่าคนมีกำลังมาก
 และบุคคลผู้ปกครองจิตใจตนเองก็ดีกว่าผู้ที่ตีเมืองได้
³³ฉลากนั้นถูกทอดลงที่ตัก
 แต่ผลที่ออกทุกอย่างมาจากพระยาห์เวห์

สุภาษิต 17

¹เสบียงกรังหน่อยหนึ่งพร้อมกับความสงบสุข
 ดีกว่าบ้านที่เต็มด้วยงานเลี้ยงพร้อมกับการวิวาท
²ทาสที่ฉลาดจะปกครองบุตรชายผู้ก่อเรื่องน่าอับอาย
 และจะได้ส่วนแบ่งมรดกเหมือนเป็นคนหนึ่งในครอบครัว
³เบ้าหลอมมีไว้สำหรับเงิน และเตาถลุงสำหรับทองคำ
 แต่พระยาห์เวห์ทรงทดลองใจ
⁴ผู้ทำชั่วใส่ใจฟังปากที่เลวร้าย
 และคนมุสาให้ความสนใจแก่ลิ้นหายนะ

เปาโลเทศนาในกรุงโรม

 ¹⁷หลังจากผ่านไปสามวัน เปาโลจึงเชิญบรรดาผู้นำของยิวมาประชุม เมื่อมาพร้อมหน้ากันแล้วท่านจึงกล่าวกับเขาทั้งหลายว่า “พี่น้องทั้งหลาย ถึงแม้ว่าข้าพเจ้าไม่ได้ทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดผิดต่อชนชาติหรือธรรมเนียมของบรรพบุรุษ ข้าพเจ้าก็ยังถูกจับมาจากกรุงเยรูซาเล็มและถูกมอบให้อยู่ในกำมือของพวกโรมัน ¹⁸พวกนั้นไต่สวนข้าพเจ้าแล้วต้องการจะปล่อยตัวข้าพเจ้า เพราะไม่มีเหตุอะไรที่ข้าพเจ้าควรจะต้องตาย ¹⁹แต่เมื่อพวกยิวพูดคัดค้าน ข้าพเจ้าก็จำเป็นต้องถวายฎีกาถึงซีซาร์กจ.25:11 แม้ว่าข้าพเจ้าไม่มีเรื่องอะไรที่จะฟ้องชนชาติของข้าพเจ้า ²⁰เพราะเหตุนี้ข้าพเจ้าจึงเชิญพวกท่านมาเพื่อจะได้พบหน้าและพูดกับท่าน ที่ข้าพเจ้าถูกล่ามโซ่นี้เพราะเห็นแก่ความหวังของชนชาติอิสราเอล” ²¹เขาจึงตอบท่านว่า “เราไม่เคยได้รับจดหมายจากแคว้นยูเดียที่กล่าวถึงท่าน และไม่เคยมีพี่น้องคนใดมากล่าวร้ายท่าน ²²แต่เราอยากจะฟังจากท่านว่า ท่านคิดเห็นอย่างไร เพราะเราทราบมาว่าพวกที่ถือลัทธินี้ถูกต่อต้านทุกแห่ง” ²³เมื่อพวกเขานัดวันที่จะพบกับท่าน คนจำนวนมากก็พากันมาหายังที่อาศัยของท่าน ท่านจึงกล่าวกับเขาตั้งแต่เช้าจนเย็นเป็นพยานถึงแผ่นดินของพระเจ้า และชักชวนให้เขาเชื่อถือพระเยซูโดยอ้างจากธรรมบัญญัติของโมเสสและพวกผู้เผยพระวจนะ ²⁴ถ้อยคำที่ท่านกล่าวนั้นบางคนก็เชื่อ บางคนก็ไม่เชื่อ ²⁵แล้วพวกเขาก็ขัดแย้งกันเอง ก่อนจากกันเปาโลกล่าวข้อความแถมท้ายว่า “พระวิญญาณบริสุทธิ์ตรัสไว้ถูกต้องแล้วกับบรรพบุรุษของพวกท่านโดยทางอิสยาห์ผู้เผยพระวจนะว่า

²⁶ ‘จงไปหาชนชาตินี้และกล่าวว่า
พวกเจ้าจะได้ยินก็จริง แต่จะไม่เข้าใจ
 จะมองดูก็จริง แต่จะไม่เห็น
²⁷ เพราะว่าจิตใจของชนชาตินี้ด้านชา
 และหูของพวกเขาก็ตึง  เขาปิดตาของตนเอง  เกรงว่าพวกเขาจะเห็นด้วยตา  และได้ยินด้วยหู และเข้าใจด้วยจิตใจ แล้วหันกลับมา  และเราจะรักษาพวกเขาให้หาย’

 ²⁸เพราะฉะนั้นท่านจงรู้เถิดว่า ความรอดของพระเจ้าถูกส่งไปให้คนต่างชาติแล้ว และพวกเขาจะฟัง” ²⁹เมื่อเปาโลกล่าวถ้อยคำเหล่านี้เสร็จแล้ว พวกยิวก็จากไป และถกเถียงกันอย่างมาก
 ³⁰เปาโลอาศัยอยู่ในบ้านที่ท่านเช่าสองปีเต็มและต้อนรับทุกคนที่มาหาท่าน ³¹ทั้งประกาศแผ่นดินของพระเจ้าและสั่งสอนเรื่องพระเยซูคริสต์องค์พระผู้เป็นเจ้าด้วยความกล้าหาญอย่างยิ่งโดยปราศจากการขัดขวาง

มนัสเสห์ทรงครองยูดาห์

 ¹มนัสเสห์มีพระชนมายุ 12 พรรษาเมื่อทรงเป็นกษัตริย์ และทรงครองราชย์ในกรุงเยรูซาเล็ม 55 ปี พระมารดาของพระองค์มีพระนามว่าเฮฟซีบาห์ ²พระองค์ทรงทำสิ่งชั่วร้ายในสายพระเนตรของพระยาห์เวห์ ตามการกระทำที่น่าเกลียดน่าชังของประชาชาติทั้งหลาย ซึ่งพระยาห์เวห์ทรงขับไล่ไปให้พ้นหน้าประชาชนอิสราเอล ³พระองค์ทรงสร้างปูชนียสถานสูง ซึ่งเฮเซคียาห์พระราชบิดาของพระองค์ได้ทรงทำลายนั้นขึ้นใหม่ และพระองค์ทรงตั้งแท่นบูชาต่างๆ แด่พระบาอัล และทรงสร้างพระอาเช-ราห์เหมือนที่อาหับพระราชาแห่งอิสราเอลทรงกระทำ และทรงนมัสการบริวารทั้งหมดของฟ้าสวรรค์ และปรนนิบัติสิ่งเหล่านั้น ⁴และพระองค์ทรงสร้างแท่นบูชาในพระนิเวศของพระยาห์เวห์ ซึ่งพระยาห์เวห์ตรัสว่า “เราจะใส่ชื่อของเราไว้ในเยรูซาเล็ม” ⁵และพระองค์ทรงสร้างแท่นบูชาต่างๆ แด่บริวารทั้งหมดของฟ้าสวรรค์ในลานทั้งสองแห่งของพระนิเวศของพระยาห์เวห์ ⁶และพระองค์ได้ทรงให้พระราชโอรสลุยไฟ ทรงดูฤกษ์ยาม ทรงทำเวทมนตร์ และทรงติดต่อกับคนทรงและพ่อมดแม่มด พระองค์ทรงทำสิ่งชั่วร้ายมากมายในสายพระเนตรของพระยาห์เวห์ ทำให้พระองค์ทรงพระพิโรธ ⁷ส่วนรูปเคารพของพระอาเช-ราห์ที่พระองค์ทรงสร้างนั้น ทรงตั้งไว้ในพระนิเวศซึ่งพระยาห์เวห์ตรัสกับดาวิดและซาโลมอนพระราชโอรสของดาวิดว่า “ในนิเวศนี้ และในเยรูซาเล็ม ซึ่งเราได้เลือกออกจากเผ่าทั้งหมดของอิสราเอล เราจะใส่ชื่อของเราไว้เป็นนิตย์ ⁸เราจะไม่ให้เท้าของอิสราเอลพเนจรออกจากแผ่นดินที่เราให้กับบรรพบุรุษของพวกเขาอีก ถ้าเพียงแต่พวกเขาระมัดระวังที่จะทำตามทุกสิ่งซึ่งเราได้บัญชาเขา และทำตามธรรมบัญญัติทั้งสิ้นที่โมเสสผู้รับใช้ของเราบัญชาเขา” ⁹แต่พวกเขาไม่ฟัง และมนัสเสห์ทรงนำพวกเขาให้หลงทำชั่วยิ่งกว่าบรรดาประชาชาติ ซึ่งพระยาห์เวห์ทรงทำลายให้พ้นหน้าประชาชนอิสราเอล
 ¹⁰และพระยาห์เวห์ตรัสทางพวกผู้เผยพระวจนะผู้รับใช้ของพระองค์ว่า ¹¹“เพราะมนัสเสห์พระราชาแห่งยูดาห์ทำสิ่งที่น่าเกลียดน่าชังเหล่านี้ และทำชั่วยิ่งกว่าที่คนอาโมไรต์ผู้อยู่ก่อนเขาได้ทำทั้งหมด อีกทั้งยังทำให้ยูดาห์ทำบาปด้วยบรรดารูปเคารพของเขา ¹²เพราะฉะนั้น พระยาห์เวห์พระเจ้าแห่งอิสราเอลตรัสดังนี้ว่า นี่แน่ะ เรากำลังนำเหตุร้ายมาเหนือเยรูซาเล็มและยูดาห์ อย่างที่ทุกคนซึ่งได้ยินแล้ว หูทั้งสองข้างของเขาจะอื้อไป ¹³และเราจะวัดกรุงเยรูซาเล็มโดยใช้เชือกเส้นเดียวกับที่เราวัดกรุงสะมาเรีย และใช้ลูกดิ่งอันเดียวกับที่วัดราชวงศ์อาหับ และเราจะล้างเยรูซาเล็มอย่างเขาล้างชาม คือล้างแล้วก็คว่ำลง ¹⁴และเราจะทิ้งมรดกส่วนที่เหลือของเราเสีย และมอบพวกเขาไว้ในมือศัตรูของเขา และเขาจะเป็นเหยื่อและเป็นของริบของศัตรูทั้งหมดของเขา ¹⁵เพราะพวกเขาทำสิ่งชั่วร้ายในสายตาของเรา และทำให้เราโกรธ ตั้งแต่วันที่บรรพบุรุษของเขาออกจากอียิปต์จนถึงทุกวันนี้”
 ¹⁶ยิ่งกว่านั้นอีก มนัสเสห์ทรงทำให้โลหิตไร้ความผิดตกเป็นอันมาก จนเต็มกรุงเยรูซาเล็มจากด้านหนึ่งถึงอีกด้านหนึ่ง นอกเหนือจากบาปที่ทรงทำให้ยูดาห์ทำผิดด้วย โดยทำสิ่งชั่วร้ายในสายพระเนตรของพระยาห์เวห์
 ¹⁷ส่วนพระราชกิจอื่นๆ ของมนัสเสห์ และทุกสิ่งที่ทรงกระทำ และบาปซึ่งทรงกระทำ ได้บันทึกไว้ในหนังสือพงศาวดารกษัตริย์แห่งยูดาห์ไม่ใช่หรือ? ¹⁸และมนัสเสห์ทรงล่วงหลับไปอยู่กับบรรพบุรุษ และทรงถูกฝังไว้ในพระราชอุทยานของพระราชวังคือสวนของอุสซา และอาโมนพระราชโอรสของพระองค์ได้ขึ้นครองราชย์แทน

อาโมนทรงครองยูดาห์

 ¹⁹อาโมนมีพระชนมายุ 22 พรรษาเมื่อทรงเป็นกษัตริย์ และทรงครองราชย์ในกรุงเยรูซาเล็ม 2 ปี พระมารดาของพระองค์มีพระนามว่า เมชุลเลเมท บุตรหญิงของฮารูสชาวโยทบาห์ ²⁰พระองค์ทรงทำสิ่งชั่วร้ายในสายพระเนตรของพระยาห์เวห์ เหมือนมนัสเสห์พระราชบิดาของพระองค์ทรงกระทำ ²¹พระองค์ทรงดำเนินในทางทั้งสิ้นที่พระราชบิดาของพระองค์ทรงดำเนิน และปรนนิบัติรูปเคารพซึ่งพระราชบิดาของพระองค์ทรงปรนนิบัติ และนมัสการรูปเหล่านั้น ²²พระองค์ทรงละทิ้งพระยาห์เวห์พระเจ้าแห่งบรรพบุรุษของพระองค์ และไม่ได้ทรงดำเนินในมรรคาของพระยาห์เวห์ ²³ข้าราชการของอาโมนได้ร่วมกันคิดกบฏ และปลงพระชนม์พระราชาในพระราชวังของพระองค์ ²⁴แต่ประชาชนในแผ่นดินได้ฆ่าทุกคนที่ร่วมกันคิดกบฏต่อกษัตริย์อาโมน แล้วประชาชนในแผ่นดินตั้งโยสิยาห์พระราชโอรสของพระองค์ให้เป็นพระราชาแทน ²⁵ส่วนพระราชกิจอื่นๆ ของอาโมนที่ทรงกระทำ ได้บันทึกไว้ในหนังสือพงศาวดารกษัตริย์แห่งยูดาห์ไม่ใช่หรือ? ²⁶และพระองค์ทรงถูกฝังไว้ในอุโมงค์ฝังศพของพระองค์ในสวนของอุสซา และโยสิยาห์พระราชโอรสของพระองค์ได้ขึ้นครองราชย์แทน

2 พงศ์กษัตริย์ 22

โยสิยาห์ทรงครองยูดาห์

 ¹โยสิยาห์ มีพระชนมายุ 8 พรรษาเมื่อทรงเป็นกษัตริย์ และทรงครองราชย์ในกรุงเยรูซาเล็ม 31 ปี พระมารดาของพระองค์มีพระนามว่า เยดีดาห์บุตรหญิงของอาดายาห์ชาวโบสคาท ²พระองค์ทรงทำสิ่งที่ชอบธรรมในสายพระเนตรของพระยาห์เวห์ และทรงดำเนินตามทางทั้งสิ้นของดาวิดบรรพบุรุษของพระองค์ และไม่ได้ทรงหันไปทางขวาหรือทางซ้าย

ฮิลคียาห์พบหนังสือธรรมบัญญัติ

 ³ต่อมาในปีที่ 18 แห่งรัชกาลกษัตริย์โยสิยาห์ พระราชาทรงใช้ชาฟานบุตรอาซาลิยาห์ บุตรเมชุลลามราชเลขาไปยังพระนิเวศของพระยาห์เวห์ ตรัสว่า ⁴“จงขึ้นไปหาฮิลคียาห์มหาปุโรหิต เพื่อให้ท่านนับเงินที่เขานำเข้ามาในพระนิเวศของพระยาห์เวห์ ซึ่งผู้เฝ้าธรณีประตูเก็บจากประชาชน ⁵และให้มอบไว้ในมือของผู้ทำหน้าที่ดูแลพระนิเวศของพระยาห์เวห์ และให้เขาจ่ายแก่คนงานผู้อยู่ในพระนิเวศของพระยาห์เวห์เพื่อซ่อมแซมพระนิเวศ ⁶คือให้แก่ช่างไม้ ช่างก่อสร้าง และช่างปูน ทั้งสำหรับซื้อไม้และหินสกัดเพื่อซ่อมแซมพระนิเวศ ⁷แต่ไม่ต้องขอบัญชีจากเขาเรื่องเงินที่มอบไว้ในมือของพวกเขา เพราะเขาทำอย่างซื่อสัตย์”
 ⁸และฮิลคียาห์มหาปุโรหิตพูดกับชาฟานราชเลขาว่า “ข้าพเจ้าได้พบหนังสือธรรมบัญญัติในพระนิเวศของพระยาห์เวห์” และฮิลคียาห์ได้มอบหนังสือนั้นให้ชาฟานและท่านก็อ่าน ⁹และชาฟานราชเลขาได้เข้าเฝ้าพระราชาและทูลรายงานต่อพระราชาว่า “พวกข้าราชการของพระองค์ได้เทเงินที่พบในพระนิเวศออก และได้มอบไว้ในมือของผู้ทำหน้าที่ดูแลพระนิเวศของพระยาห์เวห์” ¹⁰แล้วชาฟานราชเลขาได้ทูลพระราชาว่า “ฮิลคียาห์ปุโรหิตมอบหนังสือแก่ข้าพระบาทม้วนหนึ่ง” และชาฟานก็อ่านถวายพระราชา
 ¹¹ต่อมาเมื่อพระราชาทรงสดับถ้อยคำของหนังสือธรรมบัญญัตินั้น พระองค์ก็ฉีกฉลองพระองค์ ¹²แล้วพระราชาทรงบัญชาฮิลคียาห์ปุโรหิต และอาหิคัมบุตรชาฟาน และอัคโบร์บุตรมีคายาห์และชาฟานราชเลขา และอาสายาห์คนรับใช้ของพระราชา ตรัสว่า ¹³“จงไปทูลถามพระยาห์เวห์ให้กับเรา และให้กับประชาชน และให้กับยูดาห์ทั้งหมด เกี่ยวกับถ้อยคำในหนังสือนี้ที่ได้พบ เพราะว่าพระพิโรธของพระยาห์เวห์ซึ่งพลุ่งขึ้นต่อพวกเรานั้นใหญ่หลวงนัก เพราะว่าบรรพบุรุษของเราไม่ได้เชื่อฟังถ้อยคำของหนังสือนี้ ที่จะทำทุกสิ่งตามที่เขียนไว้เกี่ยวกับพวกเรา”
 ¹⁴ฮิลคียาห์ปุโรหิต และอาหิคัม และอัคโบร์ และชาฟาน และอาสายาห์ จึงไปหาฮุลดาห์ผู้เผยพระวจนะหญิงผู้เป็นภรรยาของชัลลูม บุตรของทิกวาห์บุตรฮารฮัสผู้ดูแลเสื้อผ้า (นางอยู่ในเยรูซาเล็มเขตสอง) และพวกเขาได้สนทนากับนาง ¹⁵และนางบอกพวกเขาว่า “พระยาห์เวห์พระเจ้าแห่งอิสราเอลตรัสดังนี้ว่า ‘จงบอกคนที่ใช้พวกเจ้ามาหาเราว่า ¹⁶พระยาห์เวห์ตรัสดังนี้ว่า นี่แน่ะ เราจะนำเหตุร้ายมายังสถานที่นี้ และมายังชาวเมืองนี้ ตามถ้อยคำทั้งหมดในหนังสือซึ่งพระราชาแห่งยูดาห์ได้อ่านนั้น ¹⁷เพราะพวกเขาละทิ้งเรา และเผาเครื่องหอมถวายพระอื่นๆ ซึ่งทำให้เราโกรธด้วยการกระทำทั้งหมดจากมือของเขา ดังนั้นความโกรธของเราจะจุดขึ้นต่อสถานที่นี้ และจะดับไม่ได้ ¹⁸ส่วนพระราชาแห่งยูดาห์ผู้ใช้พวกเจ้ามาถามพระยาห์เวห์นั้น จงไปบอกเขาว่า พระยาห์เวห์พระเจ้าแห่งอิสราเอลตรัสดังนี้ว่า เรื่องบรรดาถ้อยคำที่เจ้าได้ยิน ¹⁹เพราะใจของเจ้าอ่อนน้อม และเจ้าถ่อมตัวลงเฉพาะพระพักตร์พระยาห์เวห์ เมื่อเจ้าได้ยินถ้อยคำซึ่งเรากล่าวโทษสถานที่นี้และชาวเมืองนี้ ซึ่งจะกลายเป็นที่ร้างและที่ถูกแช่งสาป และเจ้าได้ฉีกเสื้อผ้าของเจ้า และร้องไห้ต่อหน้าเรา เราเองก็ได้ยินเจ้าด้วย พระยาห์เวห์ตรัสดังนี้แหละ ²⁰เพราะฉะนั้น ดูสิ เราจะนำเจ้าไปไว้กับบรรพบุรุษของเจ้า และเจ้าจะถูกนำไปยังอุโมงค์ฝังศพของเจ้าอย่างสงบสุข และตาของเจ้าจะไม่เห็นเหตุร้ายทั้งสิ้นที่เราจะนำมายังสถานที่นี้’ ” และเขาทั้งหลายได้นำพระวจนะนั้นมาทูลพระราชา