เจ็ดวิธีในการจำเริญขึ้นในสติปัญญา

งานเลี้ยงของปัญญา

¹ปัญญาได้สร้างบ้านของเธอแล้ว
 เธอได้ทำเสาเจ็ดต้นของเธอไว้
²เธอได้ฆ่าสัตว์ของเธอ ได้ผสมเหล้าองุ่นของเธอ
 ได้จัดโต๊ะของเธอแล้วด้วย
³เธอได้ส่งสาวใช้ของเธอออกไป เธอร้องเรียก
 จากที่สูงในเมือง ว่า
⁴“ใครเป็นคนรู้น้อย ให้เขาหันเข้ามาที่นี่”
 เธอพูดกับผู้ที่ไม่มีสามัญสำนึก ว่า
⁵“มาเถอะ มารับประทานขนมปังของฉัน
 และดื่มเหล้าองุ่นที่ฉันได้ผสม
⁶จงทิ้งความรู้น้อยเสีย และมีชีวิตอยู่
 ดำเนินในทางของความรอบรู้นั้นเถิด”

หลักปฏิบัติทั่วไป

⁷ผู้ที่ว่ากล่าวคนที่ชอบเยาะเย้ยจะได้ความอัปยศ
 และผู้ที่ตักเตือนคนอธรรมจะถูกกล่าวหยาบช้า
⁸อย่าตักเตือนคนชอบเยาะเย้ย เพราะเขาจะเกลียดเจ้า
 จงตักเตือนคนมีปัญญา และเขาจะรักเจ้า
⁹จงให้คำสั่งสอนแก่คนมีปัญญาและเขาจะมีปัญญายิ่งขึ้น
 จงสอนคนชอบธรรมและเขาจะเพิ่มพูนการเรียนรู้
¹⁰ความยำเกรงพระยาห์เวห์เป็นที่เริ่มต้นของปัญญา
 และการรู้จักองค์บริสุทธิ์เป็นความรอบรู้
¹¹เพราะโดยปัญญาวันคืนของเจ้าจะทวีขึ้น
 และปีเดือนแห่งชีวิตของเจ้าจะเพิ่มพูน
¹²ถ้าเจ้ามีปัญญา เจ้าก็มีปัญญาเพื่อตนเอง
 ถ้าเจ้าเยาะเย้ย เจ้าก็จะทนแต่ลำพัง

จงกลับใจใหม่ไม่เช่นนั้นจะพินาศ

 ¹ขณะนั้นบางคนซึ่งอยู่ที่นั่นเล่าเรื่องชาวกาลิลีที่ปีลาตเอาเลือดและเครื่องบูชาของพวกเขามาคละเคล้าด้วยกันให้พระเยซูทรงฟัง ²พระองค์จึงตรัสกับพวกเขาว่า “ท่านทั้งหลายคิดว่าชาวกาลิลีเหล่านั้นเป็นคนบาปยิ่งกว่าชาวกาลิลีอื่นๆ ทั้งหมด เพราะพวกเขาต้องทนทุกข์อย่างนั้นหรือ? ³เราบอกพวกท่านว่า ไม่ใช่ แต่ท่านเองถ้าไม่กลับใจใหม่ก็จะต้องพินาศเหมือนกัน ⁴สิบแปดคนนั้นที่ถูกหอรบสิโลอัมพังทับตาย ท่านคิดว่าพวกเขาทำผิดมากกว่าคนที่อาศัยอยู่ในกรุงเยรูซาเล็มทั้งหมดหรือ? ⁵เราบอกพวกท่านว่า ไม่ใช่ แต่ถ้าท่านทุกคนไม่กลับใจใหม่ก็จะต้องพินาศเช่นกัน”

อุปมาเรื่องต้นมะเดื่อที่ไม่มีผล

 ⁶พระองค์ตรัสอุปมาต่อไปนี้ว่า “ชายคนหนึ่งปลูกต้นมะเดื่อต้นหนึ่งไว้ในสวนองุ่นของตน และเขามาหาผลที่ต้นนั้นแต่ไม่พบ ⁷เขาจึงพูดกับผู้ที่รักษาเถาองุ่นว่า ‘นี่แน่ะ เรามาหาผลที่ต้นมะเดื่อนี้สามปีแล้ว แต่ไม่พบ จงโค่นมันทิ้งไป จะให้ดินจืดไปเปล่าๆ ทำไม?’ ⁸แต่ผู้รักษาเถาองุ่นตอบเขาว่า ‘นายเจ้าข้า ขอเก็บเอาไว้อีกปี ลองให้ข้าพเจ้าพรวนดินใส่ปุ๋ยดู ⁹ถ้าปีหน้ามันเกิดผลก็ดีไป แต่ถ้าไม่ ท่านจะโค่นมันทิ้งก็ได้’ ”

การทรงรักษาหญิงหลังโกงในวันสะบาโต

 ¹⁰ขณะที่พระเยซูทรงสั่งสอนอยู่ที่ธรรมศาลาแห่งหนึ่งในวันสะบาโต ¹¹มีผู้หญิงคนหนึ่งที่มีผีเข้าสิงซึ่งทำให้นางเป็นโรคมาสิบแปดปีแล้วอยู่ที่นั่นด้วย หลังของนางก็โกง ยืดตัวขึ้นไม่ได้เลย ¹²เมื่อพระเยซูทอดพระเนตรเห็นจึงทรงเรียกและตรัสกับนางว่า “หญิงเอ๋ย เธอได้รับการปลดปล่อยให้พ้นจากโรคของเธอแล้ว” ¹³เมื่อพระองค์วางพระหัตถ์บนตัวนาง ทันใดนั้นนางก็ยืดตัวตรงได้ และสรรเสริญพระเจ้า ¹⁴แต่นายธรรมศาลาไม่พอใจ เพราะพระเยซูทรงรักษาโรคในวันสะบาโต จึงพูดกับฝูงชนว่า “มีถึงหกวันสำหรับทำงาน จงมาและรับการรักษาโรคภายในหกวันนั้น อย่าทำในวันสะบาโต” ¹⁵แต่องค์พระผู้เป็นเจ้าตรัสตอบเขาว่า “โอ พวกหน้าซื่อใจคด พวกท่านทุกคนก็ปล่อยวัวปล่อยลาออกจากคอกของมันพาไปกินน้ำในวันสะบาโตไม่ใช่หรือ? ¹⁶ผู้หญิงคนนี้เป็นบุตรสาวของอับราฮัมซึ่งถูกซาตานผูกมัดไว้ถึงสิบแปดปีแล้ว ไม่ควรหรือที่จะให้นางหลุดพ้นจากเครื่องจำจองนี้ในวันสะบาโต?” ¹⁷เมื่อพระองค์ตรัสอย่างนั้นแล้ว พวกที่เป็นศัตรูกับพระองค์ก็ได้รับความอับอาย แต่ฝูงชนทั้งหมดชื่นชมยินดีกับคุณความดีทุกประการที่พระองค์ทรงทำ

อุปมาเรื่องเมล็ดมัสตาร์ดและเชื้อขนม

 ¹⁸พระองค์ตรัสว่า “แผ่นดินของพระเจ้าเหมือนสิ่งใด? และเราจะเปรียบแผ่นดินนั้นกับอะไรดี? ¹⁹ก็เป็นเหมือนเมล็ดมัสตาร์ดเมล็ดเล็กๆ ชนิดหนึ่งซึ่งมีในปาเลสไตน์ ต้นของมันขึ้นสูงถึงสาม สี่เมตรและมีกิ่งก้านเล็กๆ ที่คนหนึ่งเอาไปปลูกในสวน มันงอกขึ้นเป็นต้นใหญ่ และนกในอากาศมาทำรังอาศัยอยู่ตามกิ่งก้านของต้นนั้น”
 ²⁰พระองค์ตรัสอีกว่า “เราจะเปรียบแผ่นดินของพระเจ้ากับอะไร? ²¹ก็เป็นเหมือนเชื้อซึ่งผู้หญิงคนหนึ่งเอามาเจือลงในแป้งสามถังจนแป้งนั้นฟูขึ้นทั้งหมด”

ประตูคับแคบ

 ²²พระเยซูเสด็จไปตามบ้านเมืองต่างๆ ทรงสั่งสอนระหว่างทางที่มุ่งไปสู่กรุงเยรูซาเล็ม ²³มีคนหนึ่งมาทูลถามพระองค์ว่า “ท่านเจ้าข้า คนที่รอดนั้นมีจำนวนเล็กน้อยเท่านั้นหรือ?” พระองค์ตรัสกับพวกเขาว่า ²⁴“จงเพียรพยายามเข้าไปทางประตูที่คับแคบ เราบอกท่านทั้งหลายว่า แม้คนจำนวนมากพยายามจะเข้าไป แต่จะเข้าไม่ได้ ²⁵เมื่อเจ้าของบ้านลุกขึ้นปิดประตูแล้ว และพวกท่านยืนอยู่ภายนอกเคาะที่ประตูว่า ‘นายเจ้าข้า ช่วยเปิดให้เราด้วย’ แต่เจ้าของบ้านนั้นจะตอบท่านว่า ‘เราไม่รู้ว่าพวกเจ้ามาจากไหน’ ²⁶แล้วท่านจะกล่าวว่า ‘เราเคยกินดื่มกับนาย และนายก็เคยสั่งสอนที่ถนนของเรา’ ²⁷แต่เจ้าของบ้านนั้นจะกล่าวว่า ‘เราไม่รู้ว่าพวกเจ้าที่ทำความชั่วมาจากไหน จงไปให้พ้นหน้าเรา’ ²⁸แล้วจะมีการร้องไห้ขบเขี้ยวเคี้ยวฟันในเวลาที่พวกท่านเห็นอับราฮัม อิสอัค ยาโคบ และบรรดาผู้เผยพระวจนะในแผ่นดินของพระเจ้า แต่ตัวพวกท่านเองก็จะถูกขับไล่ออกไปอยู่ข้างนอก ²⁹และจะมีคนจากทิศตะวันออก ทิศตะวันตก ทิศเหนือ ทิศใต้ มานั่งร่วมโต๊ะในแผ่นดินของพระเจ้า ³⁰และแน่นอนว่า ผู้ที่เป็นคนสุดท้ายจะกลับกลายเป็นคนแรก และผู้ที่เป็นคนแรกจะกลับกลายเป็นคนสุดท้าย”

 ¹“ถ้าในท่ามกลางท่านเกิดมีผู้เผยพระวจนะหรือผู้ฝันเห็นเหตุการณ์ขึ้น และสำแดงหมายสำคัญหรือการอัศจรรย์แก่ท่าน ²และหมายสำคัญหรือการอัศจรรย์ซึ่งเขาบอกท่านนั้นสำเร็จจริง ถ้าเขากล่าวว่า ‘ให้เราติดตามพระอื่นๆ กันเถิด (ซึ่งเป็นพระที่ท่านไม่รู้จัก) และให้เรามาปรนนิบัติพระเหล่านั้น’ ³ท่านอย่าเชื่อฟังคำของผู้เผยพระวจนะหรือผู้ฝันเห็นเหตุการณ์คนนั้น เพราะพระยาห์เวห์พระเจ้าของพวกท่านทรงลองใจพวกท่านดู เพื่อจะได้ทรงทราบว่าพวกท่านรักพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านด้วยสุดจิตสุดใจของท่านหรือไม่? ⁴ท่านทั้งหลายจงดำเนินตามพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านและยำเกรงพระองค์ และรักษาพระบัญญัติของพระองค์ และเชื่อฟังพระสุรเสียงของพระองค์ และท่านจงปรนนิบัติพระองค์และติดสนิทอยู่กับพระองค์ ⁵แต่ผู้เผยพระวจนะหรือผู้ฝันเห็นเหตุการณ์คนนั้นต้องมีโทษถึงตาย เพราะเขาได้พูดให้กบฏต่อพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านผู้ทรงนำท่านออกจากแผ่นดินอียิปต์ และทรงไถ่ท่านออกจากแดนทาส เพื่อผลักดันท่านออกไปจากทางซึ่งพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านทรงบัญชาให้ท่านดำเนิน โดยวิธีนี้ท่านจึงจะขจัดความชั่วไปจากท่ามกลางท่าน
 ⁶“ถ้าพี่ชายน้องชายร่วมมารดาเดียวกันกับท่าน หรือบุตรชายบุตรสาวของท่าน หรือภรรยาที่อยู่ในอ้อมอกของท่าน หรือมิตรสหายร่วมใจของท่าน ชักชวนท่านอย่างลับๆ ว่า ‘ให้เราไปปรนนิบัติพระอื่นๆ กันเถิด’ ซึ่งเป็นพระที่ท่านเองหรือบรรพบุรุษของท่านไม่รู้จัก ⁷เป็นบรรดาพระของชนชาติทั้งหลายซึ่งอยู่รอบท่าน ไม่ว่าใกล้หรือไกล จากสุดปลายแผ่นดินโลกข้างนี้ถึงสุดปลายแผ่นดินโลกข้างโน้น ⁸ท่านอย่ายอมตามหรือเชื่อฟังเขา อย่าให้นัยน์ตาของท่านสงสารเขา ท่านอย่าไว้ชีวิตเขา หรืออย่าซ่อนเขาไว้เลย ⁹ท่านจงประหารเขาเสีย ท่านควรลงมือเป็นคนแรกในการประหารชีวิตเขา และต่อไปให้ประชาชนทั้งหมดลงมือด้วย ¹⁰ท่านจงเอาหินขว้างเขาให้ตาย เพราะเขาได้หาทางผลักดันท่านออกไปจากพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่าน ผู้ทรงนำท่านออกจากแผ่นดินอียิปต์ จากแดนทาส ¹¹และคนอิสราเอลทั้งสิ้นจะฟังและยำเกรง ไม่ทำความชั่วเช่นนี้ท่ามกลางท่านอีกเลย
 ¹²“ถ้าท่านได้ยินว่าในเมืองหนึ่งเมืองใดของท่าน ซึ่งพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านประทานให้ท่านอาศัยอยู่นั้น ¹³มีคนเลวบางคนจากท่ามกลางท่าน ออกไปชักชวนชาวเมืองนั้นว่า ‘ให้เราไปปรนนิบัติพระอื่นๆ กันเถิด’ ซึ่งเป็นพระที่พวกท่านไม่รู้จัก ¹⁴ท่านจงสอบถามและอุตส่าห์ค้นคว้า และถามดู และนี่แน่ะ ถ้าเป็นความจริงและแน่นอนว่าสิ่งพึงรังเกียจนั้นยังทำกันอยู่ในท่ามกลางท่าน ¹⁵ท่านจงฆ่าชาวเมืองนั้นเสียด้วยคมดาบ ทำลายเสียให้สิ้นเชิงด้วยคมดาบ ทุกอย่างในนั้นรวมทั้งฝูงสัตว์ด้วย ¹⁶ท่านจงเก็บของริบในเมืองนั้นไปกองไว้ที่ลานเมือง และเผาเมืองนั้นกับของริบทั้งหมดในเมืองนั้นเสียด้วยไฟถวายแด่พระยาห์เวห์พระเจ้าของท่าน ให้เป็นเมืองร้างอยู่เป็นนิตย์ ห้ามสร้างขึ้นมาใหม่ ¹⁷ห้ามสิ่งที่ต้องทำลายถวายนั้นติดมือท่านไป เพื่อว่าพระยาห์เวห์จะทรงหันจากพระพิโรธยิ่งของพระองค์ และทรงสำแดงพระกรุณาต่อท่าน และทรงรักเอ็นดูท่าน และให้ท่านทวีมากขึ้น ดังที่พระองค์ทรงปฏิญาณไว้กับบรรพบุรุษของท่านนั้น ¹⁸ถ้าท่านเชื่อฟังพระสุรเสียงของพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่าน คือรักษาพระบัญญัติทั้งสิ้นของพระองค์ ซึ่งข้าพเจ้ากำลังบัญชาท่านในวันนี้ และทำสิ่งที่ถูกต้องในสายพระเนตรพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่าน

เฉลยธรรมบัญญัติ 14

พิธีกรรมต้องห้ามของพวกต่างชาติ

 ¹“ท่านทั้งหลายเป็นบุตรของพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่าน ห้ามเชือดเนื้อตัวเอง หรือทำหน้าผากให้โล้นเพื่อคนตาย ²เพราะท่านเป็นชนชาติบริสุทธิ์แด่พระยาห์เวห์พระเจ้าของท่าน และเป็นผู้ที่พระยาห์เวห์ได้ทรงเลือกจากประชาชาติทั้งสิ้นที่อยู่บนพื้นโลก ให้เป็นชนชาติของพระองค์ เป็นของล้ำค่าของพระองค์

อาหารที่สะอาดและที่มลทิน

 ³“ห้ามรับประทานสิ่งพึงรังเกียจ ⁴สัตว์ต่อไปนี้พวกท่านรับประทานได้ คือ โค แกะ แพะ ⁵กวาง ละมั่ง อีเก้ง แพะป่า สมัน เลียงผา และแกะป่า ⁶ท่านรับประทานสัตว์ทุกชนิด ที่แยกกีบและกีบผ่าออกเป็นสองและเคี้ยวเอื้องได้ ⁷แต่ในจำพวกสัตว์เคี้ยวเอื้อง หรือมีกีบผ่านั้น ห้ามรับประทานสัตว์ต่อไปนี้ คือ อูฐ กระต่าย กระจงผา เพราะว่าสัตว์เหล่านี้เคี้ยวเอื้อง แต่กีบไม่ผ่า จึงเป็นสัตว์มลทินแก่ท่าน ⁸และหมูด้วย เพราะหมูมีกีบผ่าแต่ไม่เคี้ยวเอื้อง จึงเป็นสัตว์มลทินแก่ท่าน ห้ามรับประทานเนื้อของมัน และห้ามแตะต้องซากของมัน
 ⁹“สัตว์เหล่านี้ที่ถูกแยกจากสัตว์ที่อยู่ในน้ำทั้งหมด ท่านรับประทานได้ คือ ทุกสิ่งที่มีครีบและเกล็ด ท่านรับประทานได้ ¹⁰แต่ทุกสิ่งที่ไม่มีครีบและเกล็ด ห้ามรับประทาน เป็นสัตว์มลทินแก่ท่าน
 ¹¹“นกสะอาดทุกชนิดท่านรับประทานได้ ¹²แต่นกเหล่านี้ห้ามรับประทานคือ นกอินทรี นกแร้งหนวดแพะ นกออก ¹³เหยี่ยวหางยาว เหยี่ยวดำ ตามชนิดของมัน ¹⁴นกกาทั้งหมดตามชนิดของมัน ¹⁵นกกระจอกเทศ นกเค้าโมง นกนางนวล เหยี่ยวนกเขาตามชนิดของมัน ¹⁶นกเค้าแมวเล็ก นกทึดทือ นกอีโก้ง ¹⁷นกกระทุง แร้ง และนกอ้ายงั่ว ¹⁸นกกระสาดำ นกกระสาตามชนิดของมัน นกหัวขวานและค้างคาว ¹⁹แมลงมีปีกซึ่งคลานทุกชนิดเป็นสัตว์มลทินแก่ท่าน ห้ามรับประทาน ²⁰สัตว์มีปีกที่สะอาดทุกชนิดท่านรับประทานได้
 ²¹“ห้ามรับประทานสัตว์ทุกชนิดที่ตายเอง ท่านจะให้แก่คนต่างด้าวที่อยู่ภายในเมืองของท่านรับประทานก็ได้ หรือท่านจะขายให้แก่คนต่างชาติก็ได้ เพราะว่าท่านเป็นชนชาติบริสุทธิ์แด่พระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านทั้งหลาย
“ห้ามต้มลูกแพะด้วยน้ำนมแม่ของมัน

กฎเกณฑ์เรื่องทศางค์

 ²²“ท่านจงถวายทศางค์ของผลิตผลจากพืชพันธุ์ที่ได้ในนาของท่านแต่ละปี ²³ท่านจงรับประทานทศางค์ที่ได้จากข้าว เหล้าองุ่น และน้ำมันของท่าน และผลรุ่นแรกจากฝูงโคและฝูงแพะแกะของท่าน เฉพาะพระพักตร์พระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านในสถานที่ซึ่งพระองค์ทรงเลือกไว้ เพื่อให้พระนามของพระองค์ประทับที่นั่นเพื่อท่านจะได้เรียนรู้ที่จะยำเกรงพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านเสมอ ²⁴ถ้าระยะทางไกลเกินไป จนท่านไม่สามารถนำทศางค์มาได้ เพราะสถานที่ซึ่งพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านทรงเลือกเพื่อเป็นที่สถาปนาพระนามของพระองค์นั้นอยู่ห่างไกลจากท่านเกินไป เมื่อพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านทรงอวยพรแก่ท่าน ²⁵ท่านจงขายของนั้นเอาเงินและห่อเงินถือไว้ และไปยังสถานที่ซึ่งพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านได้ทรงเลือกไว้ ²⁶และเอาเงินนั้นซื้อสิ่งใดๆ ที่ท่านปรารถนา จะเป็นโค แกะ หรือเหล้าองุ่น หรือสุรา และสิ่งใดๆ ที่ท่านอยากรับประทาน และท่านจงรับประทานที่นั่นเฉพาะพระพักตร์พระยาห์เวห์พระเจ้าของท่าน และจงยินดีทั้งตัวท่านและครอบครัวของท่านด้วย ²⁷ห้ามทอดทิ้งคนเลวีซึ่งอยู่ในเมืองของท่าน เพราะเขาไม่มีส่วนแบ่งหรือมรดกกับท่าน
 ²⁸“เมื่อครบทุกสามปีท่านจงนำทศางค์ทั้งหมดจากพืชผลที่ได้ในปีนั้นมาสะสมไว้ในเมืองของท่าน ²⁹คนเลวี เพราะเขาไม่มีส่วนแบ่งหรือมรดกอย่างท่าน และคนต่างด้าวและลูกกำพร้า และแม่ม่าย ผู้ซึ่งอยู่ภายในเมืองของท่าน จะได้มารับประทานอย่างอิ่มหนำ เพื่อว่าพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านจะทรงอวยพรแก่บรรดากิจการซึ่งมือของท่านได้ทำนั้น